NHÀ PHÊ BÌNH VĂN HỌC NGUYỄN HOÀNG ĐỨC BỊ CẤM XUẤT CẢNH: CHÍNH SÁCH “NGOẠI GIAO Ổ KHÓA”

Nhà phê bình văn học Nguyễn Hoàng Đức
(Rất Lãng Tử Hoàng Văn Hòa)

Mặc Lâm, RFA

Vào 9 giờ tối ngày 2 tháng 7, nhà phê bình văn học Nguyễn Hoàng Đức đã bị công an sân bay Nội Bài, Hà Nội chặn lại không cho xuất cảnh khi ông được thư mời của Tòa thánh Vatican tham dự lễ "Bế mạc phần điều tra tại địa phương" trong hồ sơ phong Chân phước và hiển thánh cho Hồng Y Phanxico-Xavie Nguyễn Văn Thuận. Mặc Lâm có cuộc phỏng vấn ông Nguyễn Hoàng Đức để tìm hiểu thêm vấn đề này.

Cấm xuất cảnh không lý do

Mặc Lâm: Thưa ông, chúng tôi được biết ông vừa bị công an phi trường Nội Bài không cho xuất cảnh sang Vatican. Xin ông vui lòng kể lại câu chuyện này diễn tiến ra sao?

Nguyễn Hoàng Đức: Tôi đến quầy vé của hãng Hàng không Thái vì tôi được phép transit qua Thái đến Rome. Khi tôi vào quầy thì một cô nhân viên trẻ, ấp úng khi xem tên tôi, rồi một cô có vẻ dáng như là tổ trưởng đến cô ấy nói mời tôi sang gặp công an trước đã. Tôi vào phòng công an đợi mấy phút thì có một anh Thượng tá tên Phạm Tiến Dũng, anh thông báo với tôi là tôi không được phép xuất cảnh. Nếu tôi có kiến nghị hay khiếu nại gì thì về 44 và 46 Trần Phú Cục Quản lý xuất nhập cảnh để biết thêm. Anh cũng chỉ biết như thế và cũng chỉ thi hành lệnh.

Sau đó tôi bảo vì là cơ quan nhà nước nên tôi đề nghị phải có văn bản để xác định việc này chứ không thể xác định bằng mồm. Anh ta nói là do anh ta muốn sự việc nhẹ nhàng thì như vậy là được rồi. Nhưng tôi dứt khoát phải đòi giấy tờ. Sau đó thì anh ta có mời một đại úy khác tới và anh đại úy kia là cũng người của Cục Xuất nhập cảnh luôn, anh ta tên là Hoàng Dương. Anh kia viết biên bản và tôi có giữ một bản photo đây: biên bản về việc giữ tôi lại không cho xuất cảnh.

Sau khi học tiếng Pháp với Ngài thì tôi cảm nhiễm tinh thần của Đức Cha. Sau này thì tôi thôi việc, lý do là sau khi xảy ra sự kiện Thiên An Môn tôi không còn muốn làm công an nữa.
-Nhà văn Nguyễn Hoàng Đức

Tôi có hỏi họ lý do vì sao tôi bị cấm xuất cảnh và tôi muốn biết ngay tại đây. Anh ấy trả lời là Cục Xuất nhập cảnh cũng không cho các anh ấy biết lý do.

Mặc Lâm: Như chúng tôi được biết thì chuyến đi này của ông là do Tòa Thánh Vatican mời trong khi chuẩn bị hồ sơ Phong Chân Thánh cho cố Hồng Y Nguyễn Văn Thuận. Ông có thể cho biết nhân duyên giữa ông và vị Hồng Y quá cố này như thế nào để dẫn ông tới cái vinh dự này ạ?

Nguyễn Hoàng Đức: Tôi đã từng làm trong Phòng Tôn giáo của Bộ Công an. Trong Phòng ấy người ta có “đối sách” về Đức Cha mà sau này là Hồng Y Nguyễn Văn Thuận. Ông bị chuyển đổi từ miền Nam ra với cái tội rất to là vì ông là cháu của Ngô Đình Diệm và trở về Sài Gòn làm Phó Tổng Giám  mục theo ý là lót ổ để lên Tổng Giám mục. Và ông cứ thế bị chuyển ra ngoài Bắc.

Trong thời gian ông ấy bị cầm cố ở Hà Nội (có nghĩa là không ở tù) tức là được giữ trong mật viện. Có một đội trông ông ta nhưng tôi là một cán bộ cũng khá lâu năm, một sĩ qua khá lâu năm nên tôi đề nghị để tôi ra học tiếng Pháp với Cha, để luyện nói trên tinh thần là luyện tiếng Pháp chứ không phải để trông Cha. Cụ thể là như thế.

Mặc Lâm: Trong lúc tiếp xúc với Hồng Y, ông có cảm nhận ra sao về Ngài dưới cái nhìn của một sĩ quan công an và nhất là công an chống phản động như ông vừa cho biết ạ?

Nguyễn Hoàng Đức: Sau khi học tiếng Pháp với Ngài thì tôi cảm nhiễm tinh thần của Đức Cha. Sau này thì tôi thôi việc, lý do là sau khi xảy ra sự kiện Thiên An Môn tôi không còn muốn làm công an nữa vì tôi làm ở Cục chống phản động nên biết dễ phải đi đàn áp và tôi đã xin chuyển ngành nhưng không được, tôi xin thôi việc cũng không cho. Tôi vẫn cứ bỏ việc.

Sau khi vào Sài Gòn tôi làm cho dầu khí Việt Nam. Tôi có đi một số các nhà thờ, nhà thờ trung tâm Đức Bà, nhà thờ Kỳ Đồng. Sau khi ra Hà Nội thì tôi được mặc khải trong một giấc mơ là tôi đi nhà thờ và tôi có rửa tội. Đúng đêm tôi rửa tội ở nhà thờ lớn thì Cha Ngân, bây giờ trở thành Giám mục, bảo với Cha Hùng, hiện nay đang học bên Ý hay bên Pháp gì đấy, mời tôi viết diễn giải một cái tin và tôi có viết bài  “ Con Đường Đức Tin Qua Cây Cầu Francisco Savie Nguyễn Văn Thuận” Bài này đã gởi qua Tòa Thánh và nằm trong hồ sơ và đã được Cha Sỹ đang ở Việt Nam xin đưa chữ ký vào những bản dịch khoảng 4,5 thứ tiếng. Tôi hiểu là việc phong Thánh cần phải có phép lạ. Phép lạ thứ nhất là Đức tin. Phép lạ thứ hai là chữa bệnh. Phép lạ thứ ba là mồ mả phát. Tôi là một trong những phép lạ về Đức tin.

Mặc Lâm: Thưa, trước khi nhận được giấy mời thì ông có được Vatican dò hỏi về thời gian ông tiếp xúc với Ngài bằng các con đường không chính thức hay chính thức, thưa ông?

Nguyễn Hoàng Đức: Ở Giáo hội Việt Nam thì thỉnh thoảng tôi cũng chia sẻ đức tin và đặc biệt là ở nhà thờ Thái Hà vài lần, đi đâu tôi cũng nói chuyện, đó là điều thứ nhất. Điều thứ hai thì có Cha thỉnh thoảng về hỏi thăm và tôi còn dẫn đến nhà giám quản Đức Cha Thuận ở đấy. Cũng có một số người khi ở Việt Nam cũng gặp, nhưng nói chung cũng không nhiều lắm, ba bốn lần thôi.

Tôi có hỏi họ lý do vì sao tôi bị cấm xuất cảnh và tôi muốn biết ngay tại đây. Anh ấy trả lời là Cục Xuất nhập cảnh cũng không cho các anh ấy biết lý do.
-Nhà văn Nguyễn Hoàng Đức

Mặc Lâm: Ông có nghĩ rằng việc sang Vatican của ông có thể gây khó chịu cho Hà Nội vì ông là nhân chứng đối với những hành xử của chính quyền trong thời gian mà Đức Hồng Y bị giam giữ đã dẫn đến việc cấm xuất cảnh ngày hôm nay đối với ông?

Nguyễn Hoàng Đức: Tôi tổng kết lại thì có mấy lý do chính. Lý do thứ nhất: việc phong Thánh cho Đức Cha là không hợp ý với Hà Nội vì Đức Cha được phong Thánh do công trạng Đức Cha bị hệ thống nhà tù của Cộng sản quản lý. Như vậy việc phong Thánh cho Đức Cha sẽ có một phản ứng ngược, một cái gương xoay ngược về việc cầm cố người ta, tôi tin là Hà Nội không đồng ý. Điều thứ hai tôi là một người tuy đã ra khỏi ngành lâu rồi nhưng tôi cũng là người ở trong ngành, có thể họ cũng ngại điều gì đấy. Điều thứ ba thì tôi cho đó là lý do khá lớn vì tôi là một cây bút viết khá mạnh. Tôi viết ngắn cũng vừa phải thôi nhưng đặc biệt về phê bình văn học thì tôi viết rất mạnh mẽ và thẳng thắn. Điều thứ tư thì thời kỳ này là thời kỳ nhạy cảm, dường như họ đang làm một cách mạnh mẽ nhất.

Mặc Lâm: Sau khi nhận được tin ông bị cấm xuất cảnh thì Vatican có liên lạc với ông để tìm hiểu vụ việc hay không?

Nguyễn Hoàng Đức: Tôi có mail sang Vatican và một Cha đã từng gặp tôi ở Việt Nam khích lệ tôi hãy chia sẻ sự khó khăn trong nhà nước Cộng sản thì phải chịu đựng  và hãy cố lên, hãy hy vọng. Hy vọng vào một dịp khác tôi sẽ được gặp các vị và được viếng Đức Thánh. Ông bảo là hãy hy vọng.

Mặc Lâm: Xin cảm ơn nhà phê bình văn học Nguyễn Hoàng Đức về thời gian ông dành cho chúng tôi thực hiện cuộc phỏng vấn ngày hôm nay.

***************************

NHÀ PHÊ BÌNH VĂN HỌC NGUYỄN HOÀNG ĐỨC BỊ CẤM XUẤT CẢNH

Hôm 2/7, lúc 18h50, nhà văn, nhà phê bình văn học Hoàng Đức đã bị chặn tại sân bay Nội Bài khi ông làm thủ tục xuất cảnh sang Italia. Ông Đức đã mất cả tháng trời chuẩn bị thủ tục cho chuyến đi, nhưng đã bị giữ lại mà không có lý do gì rõ rệt. Tại sân bay, một sĩ quan biên phòng giải thích với ông: “Anh Đức không được phép xuất cảnh. Nếu có khiếu nại gì thì về cục Quản lý xuất nhập cảnh tại 44 – 46 phố Trần Phú để làm việc”.

Sau nhiều lần gặng hỏi, ông Đức chỉ nhận được câu trả lời, phải về Cục quản lý Xuất nhập cảnh.

Ông Hoàng Đức được Tòa thánh Vatican mời sang dự lễ Kết thúc Án phong Thánh cho cố Hồng y Phanxico Xavie Nguyễn Văn Thuận (1928-2002). Buổi lễ dự định diễn ra vào ngày 5 và 6 tháng 7.

Trong quá khứ, đã xảy ra nhiều trường hợp tương tự như nhà văn Hoàng Đức. Nhiều nhà hoạt động dân chủ hay bất đồng chính kiến với nhà nước Việt Nam, hoặc viết lách những vấn đề đụng chạm  đã bị chặn tại cửa khẩu, bất kể họ đi công vụ hay đi vì việc riêng tư. Có trường hợp bị chặn khi đi hưởng tuần trăng mật, trường hợp khác khi đưa mẹ già đi nước ngoài chữa bệnh.

Được biết, nhà nước Việt Nam từ trước tới nay luôn phản đối việc phong thánh cho cố Hồng y Nguyễn Văn Thuận vì lý do Hồng y từng là tù nhân cộng sản trong 13 năm. Hồng y Nguyễn Văn Thuận  bị bắt năm 1975 chỉ ít tháng sau khi Sài Gòn thất thủ. Ông bị giam giữ ở nhiều nhà tù khác nhau và được trả tự do năm 1989.

Năm 1990 Hồng y sang Rome điều trị bệnh. Trong lúc ông đang ở Rome thì chính quyền Việt Nam tuyên bố, ông không được phép quay trở lại Việt Nam nữa. Ông mất năm 2002 khi đang là Chủ tịch Uỷ ban Công lý và  Hòa Bình của Vatican. Hồng y Nguyễn Văn Thuận là 1 trong 14  vị Hồng y có nhiều khả năng kế vị giáo hoàng Gioan Phaolô II.

NHÀ PHÊ BÌNH VĂN HỌC NGUYỄN HOÀNG ĐỨC KHÔNG ĐƯỢC XUẤT CẢNH SANG ITALYA

 Bà Đầm xòe

Nhà phê bình văn học, triết gia Nguyễn Hoàng Đức được Tòa thánh Vatican, Hội đồng Giáo Hoàng về Công lý và Hòa bình mời sang dự lễ Phong chân phước và hiển thánh cho Tôi tớ Chúa là Hồng y Phanxico Xavie Nguyễn Văn Thuận. Nguyễn Hoàng Đức chạy lo thủ tục vã mồ hôi cả tháng trời mới xong thủ tục, mới có vé may bay  sang.

Vé mua ngày bay là ngày 2 tháng 7 năm 2013, khởi hành từ Sân bay Nội Bài.

Đến 9 giờ tối qua (2.7), không gian yên lặng, đang mừng thầm cho Đức, giờ này hẳn đang vi vu trên máy bay thì bất ngờ nhận được tin nhắn của Nguyễn Hoàng Đức với nội dung: “A Thành ơi nó không cho xuất cảnh rồi”.

Mình buồn, lập tức nhắn lại cho Đức: “Đểu cáng quá”.

Thế là mong muốn của Đức, rồi bao công sức chạy vạy lo thủ túc cả tháng trời của Đức đi tong.

Minh cú nhất là, Nhà nước mình nếu không muốn cho Đức xuất cảnh sang Italia thì khi Đức làm thủ tục vi da, hộ chiếu, sao không thông báo cho Đức, lại đợi tới khi Đức chạy vạy làm thủ tục vả mô hôi hột cả tháng trời mới được thì lại bị cấm xuất cảng ở “cửa” sân bay.

Việc không cho Đức xuất cảng ở sân bay không phải là trường hợp đơn lẻ mà nó vẫn thường diễn ra như vậy, dường như nó là một chủ trương của Nhà nước nhằm làm thiệt hại công sức và tiền bạc cho những công dân không thuộc nhóm lợi ích với chúng.

Chẳng thể gọi tên nào cho đúng, ngoài cái tên đểu cáng.

BĐX